Mort de Ramon

Aqueste matin , floriguèt las rosèlas , sus la parèt, dins la calhassa, de pertot. De rosèlas frèulas et bèlas coma los potons de sang.
La tèrra demorava dubèrta coma si li avian donada un còp mortal. Lo cèl estirava las nivols , sens que sentissiam passar lo mendre buf de vent. Om auria dich que lo temps el meteis, s'èra arrestat.
Ramon mirèt un moment l'anèl que lo sèu paire li avia passat, quand li venguèt , son ora ultima. S'arrestèt un moment dins una flaqua de solèlh , susprès per aquèla pensada, se clinèt al remembre del paire , l'aujòl que desliurèt Jerusalèm. Aimava de se passejar a l'abroa de Tarn , al jonhar de Jonte, al maridatge de las aigas vèrdas e bluas, aigas lindes e claras coma lo cèl.
Pareis qu'un còp èra , a la Graufesenque, los olièrs fasian de tarralhas que se vendian pertot.
Mas Ramon s'estonava de veire passar tant d'aiga e se demandava consi los Causses podia ne'n rajar tant e mai, estiu coma invèrn. Es alara que la dolor venguèt la clavelar . Creguèt d'una espasa venia de li traucar lo pitre. Mas la dolor creissèt. La tuba negra davalèt espèssa.
Ensejèt de montar en sèla , son rossin vièlh Bucidan, mas la dolor ganhava lo braç d'esquèrra.
S'acuolèt dins la grava. Lo cèl cabucèt . Son cap butèt dins los codols . Entre que son pèd demorava enganat a l'estriu. Es aital que lo trobèron. Los uèlhs dubèrts per totjorn sus l'aiga que mormolhejava al ras del nas .
Foguèt Tarn que lo menèt cap a la vila mondina. Ramon lo rei mòrt a Milhau . De pertot de crids montèron. Savian totes , qu'amb' el s'acabava l'istòria occitana. Que lo francès se regaudissia segrètament.
Tarn li faguèt cortègi e totes los estajants de la rivièra e totes los païses d'apraici s'arrestèron per gaitar la barca escura alisar sens que cap de clas tinde. Las gleisas se calèron èlas qu'avian tant fach per l'arroïnar.
Un còp a Tolosa lo recaptèron coma un emperor, mas los autres lo perseguèron dusca dins la mòrt, puèi que perdèron son còrs. Benlèu ne demorèt pas que lo crane , sens saber s'èra lo sèu o lo d'un riton mòrt de plaser, o lo d'un escominjat, mas son istoria vos conti.
Ramon as pas cap de sepulcra a la mòda de Sant Denis, son còrs foguèt pas ensacat dins un estuch de cuèr per una còla d'evèsques puèi transportat e sebelit dins son païs de França al nòrd, coma lo del pauc val sonat Simon de Montfort .
Mas Ramon viu encara dins nòstre còr. E son istòria vos conti.
-