Anirem a l'estivada puèi a Carcassona


Aqui çò que ne diguèt Bodon de l'avenir occitan, de l'avenir dels païsans e donc de la lenga, dins una lettra al sèu ami Mouly del 1èr de novembre de 1963.
se ditz ben que los païsans son pas malaüroses dins lors bòrias. Mas sèm dins una autre temps . Un còp èra , un païsan avià una bòria per i s'arrapar dessùs e ne viure sens comptar se la trima ne valià lo còp , coma un bon arbre s'arrapa sul ròc sens cambiar de plaça e ne tira çò que pòt. Aquò s'apelava "l'economie de subsistance".
Mas uèi l'agricultura es un trabalh coma un autre trabalh. L'agricultor es un entrepreneire coma un autre que fa son bilanç e se'n va d'aqui quand lo bilanç es pas favorable. Aquò se dis "l'economie de marché".

Donc dins las annadas que venon ; qu'o volguem o qu'o volguem pas es aital, e dins lo mond entièr es aital, anam veire se clavar las darrièras bòrias d'un còp èra.
Que servis uèi donc de formar de rurals , quand i aurà pas mai de rurals?
Solament qualques uns demoraràn . Tenètz ne sètz coma dins vòstres Rajòls d'Antan (un libre de Mouly)quand èra la fin dels papieraires e dels pairolièrs.
Degun vòl pas viure uèi coma un còp èra. legissètz " la volonté paysanne". Los " joves" de l'agricultura sabon que lo païs serà lor. Parli d'aqueles "joves" que menon la barca.
Vesètz las estatisticas e tot . Mas un païs ven païs de ciutats , de vilas . pas de campanha.
Vos poirià aqui dire de causas e de causas . En America o en Russia es parièr... Las "agròvilas " de Krochev son aqui, prèstas per prene la plaça d'aquel miserable kolkòs que ne's encara a l'economia de subsisténcia.
Tot çò que creis la produccion agricòla mèrma lo nombre dles païsans.
Ara se vòl, un païsan se pòt arrapar sus un canton. Mas trobarà pas solament a se maridar e poirià pas vendre çò qu'amassa. Las novèlas leis acaban de tot trebolar(assegurança malautià e autres...)
Es bon per nosautres que comprenèm de parlar de las causas d'un còp èra , de las luchas dels pepins.
Mas se nòstra lenga deu èstre sauvada pels païsans ; perque dins dètz ans i aurà pas mai de païsans .
Se deu èsser sauvada , serà solament pels estudiants . Un qu'estùdia pòt tornar trobar nòstre lenga. Mas se disem als estudiants que nòstra lenga es una lenga de païsans aquò's los interèssa pas.
Tenètz : a l'estagi de la Ciutat ongan , èrem 150. Pas un Avaironés.
A Vilafranca i èri pas , mas d'Avaironeses ni avià pas gaire.
Las autras lengas : lo flamenc en Belgica , qu'èra perdut , lo chèc , tot a començat de renàisser pels estudiants.
E se a Sant Sernin i avià dos estudiants es qu'èran del Partit nacionalista occitan que los avià mandats aqui.
Mas los joves que pòdon interessar a la lenga d'òc l'estudian coma lenga e non pas coma ligada a l'agricultura . Pòdon pas comprene tot çò que contam de l'agricultura.
Ieu , dins La Grava ai parlat de l'escodre . Mas escodrà d'aquel biais dins dètz ans? Qual comprendrà çò que disi sus l'escodre?
E tantas besucarias aital. S'es bon de gardar lo sovenir dels ancians , que sens eles seriàm pas çò que sèm, o cal pas ligar a d'economias que trantolan uèi.
Mai que totes , los mèstres d'escòla e los païsans son contre nosautres : ni mai son pas de convertir que se convertiràn pas.
Es pus naut que nos caldrià tustar se podiàm.
A Rodès i a propedeutica, pas un mendre professoròt d'occitan. Res es organisat per aqueles joves.
A Vanves , i a lo licèu per correpondéncia que manda dins totes los licèus de leiçons de rus , o de portuguès , o de vietnamian, per aqueles qu'an de professors d'aquelas lengas al licèu. Res, i a pas res per l'occitan.
Ara la reforma de l'ensenhament , lo rebaladis escolar, la creacion dels districtes ' que son las agrovilas de Krochev) van tot cambavirar.
Mas vòli pas mai repapia .
Cò melhor serià de tustar pertot , mas podèm pas comptar sus çò qu'escrivi, pas mai."......

Mas de que dirià lo Joan Bodon ara , en vesent l'enverinament de la Tèrra , lo nitrate , lo fosfate , lo rond-up espandit a boldre , e totes los produches qu'enverinan l'aiga, la tèrra e lo cèl . Que diria se vesià l'èr empudesit per lo gas d'escapament dels motors dels transpòrts de tota mena.O per exemple, que lo fèm de las vacas e dels pòrcs son los mai poluaires de tot.
Ten rason Joan Bodon , lo païsandòt es condemnat. De fach es mòrt. L'ensaladas, pareis qu' arriba de China o d'Inda farçidas d'engrais biologicas quimicament lindes. Ambe de reglaments mai que mai estudiats per que Caireforc o Leclerc poguèssen far son burre. Lo chocolat es pas pus chocolat . Lo salmon es pas mai salmon. La majofa es pas gaire majofa , tanben la poma , la pera , e tot lo demai. De pertot de centralas electricas nuclearis o al carbon o al gas contunhan de cargar l'avenir de poisons que los nòstres enfants pagaran car.Pareis encara que China ne durbis una centrala cada setmana, qu'Inda ven de passar lo cap d'un milliard de tonas de carbon tragudas de las minas...
Uèi tot es tocat. Las potingas son tan poiridas. Nos vendon de magrir per viure vièlhs, mas l'aspartam que trobem de pertot es una saloparià que dona de tumors al cervèl.
Lo diantalvic n'es una autra que provoca pareis de mòrts subtas. Levat dins França que lo fabrica e qu'es la primièra consomatriça.
E dusca al quite virus H1N1 que fa tant paur a las autoritats sens que sapiam per de qué?
Los païsans an perdut tot prestigi, los medecins tanben.
S'anonçan la lutja feruna per subreviure cadun de son biais.
La republica francesa e son govèrnament UMP-S, o UM-PS que trabalha cada jorn per demesir la basa sociala del sistem qu'agrada tant als occitans coma un remembre d'un paradis perdut , levat que lo pantais ne desapareis un pauc cada jorn , per qué cal donar totjorn pus als actionaris e nos far dintrar dins lo liberalisme , lo capitalisme mondialisat ,( que la crisi i cambièt ren) se troba que ne devèm soslinhar la casuda .
Que los ricasses se son acostumats de gasanhar dètz per cent e mai , cada annada . La crisi arribèt.
Lor demòran pas que d'endeutar los estats . Cò que faN polidament. Lo grad ultim que! Aquò's lo poder o reverta puslèu lo de la mafia. Mas aquò's una autra istòria que caldrià dire, per qu'explica plan las causas....

Que vesi plan que lo biais republicanista de la Tresena republica , l'escòla de Jules Ferry e la securitat sociala son cada jorn acuòladas e a mand de desapareisser.
E que demòra pas mai, coma constanta, entre las annadas:

Que lo capuditge francès de nos tuar.

Commentaires

  1. Òsca, Alam, de tornar contar aquò. E l'Estivada de Rodés nos balha de vam !

    RépondreSupprimer

Enregistrer un commentaire

Posts les plus consultés de ce blog

Encara una nuèch

poèta occitan

Lo 101 unen despartament