Le rouge et le noir

LO ROGE E LO NEGRE STENDHAL

La letra del nòble Sénher de la Mole a sa filha gròssa de Julien Sorel fils d'un fustièr. Una letra arrancada pel confessor de l'anciana mestressa de Julien Sorel, Madama de Renâl , una femna que contunhèt de l'aimar , e que lo tuèt en fasent la letra.

Letra del paire la Mole a sa filha Matilda «  poirai tot perdonar , levat lo projècte de vos seduire , per de qué siatz rica. Aquí , malurosa filha , l'òrra vertat. Vos dòne ma paraula d'onor , que consentirai pas jamai al maridatge ambe aquel òme. Li asseguri dètz mila liuras de renta se vòl viure luènh d'aicí , defòra de las termieras de França , o melhor encara dins America . Legissètz la letra que recebèri coma responsa a las entresenhas que demandèri. L' impudent gausèt de m'engatjar d'escriure a la Dòna Renâl! Jamai non legirai una linha de vos sus aquel òme. Preni en òdi Paris e vos.

Vos convidi a rescondre dins lo pus grand secret çò que deu arribar. Renonciatz francament a un òme bas e tornaretz trobar un paire »

********

-ont es la letra Madama de Renâl ? Diguèt frescament Julien

-aquí . Te la volguèri mostrar qu'un còp foguèsses estat recaptat ..

letra de Madama de Renâl:

« Cò que devi a la causa sagrada de la religion e de la morala , me fòrça monsen , a l'anar pencos , que veni complir prèp de vos ; una règla que non pòt falhir me comanda de nòire tre ara al meu propdan ., mas per estalviar un escandal mai grand. La dolor que sentisse deu èsser subrepassada per la sentida del dever . Solide Mossur que la conducha de la persona al subjècte que me demandatz tota la vertat , poguèt me paréisser inexplicabla o quitament onèsta . Avèm pogut creire convenenta , la prudéncia de rescondre o mascar una partida de la realitat , la prudéncia o demandava tant que la religion. Mas aquesta conducha que vos agradariá de conéisser , foguèt fòrça condemnabla , tant que se pòt dire. Paure e cobés, foguèt pel biais de l'ipocrisia la mai plonda e per la seduccion d'una femna flaca e malurosa , qu'aquel òme cerquèt de se far una situacion e de devenir qualque ren. Aquò's una partida de mon dever penecòs d'apondre que soi forçada de creire que M J ... ten pas cap de principis de religion.

En consciéncia , soi forçada de pensar , qu'una de sas metòdas per capitar dins un ostal es de cercar de sedusir la femna que ten lo prètz de l'ostal. Amagat dins una mena de desinterès e d'unas frasas de romans, sa granda e unenca tòca es d'arribar de trapar del mèstre de l'ostal la fortuna. Daissant pas darrièr que malastre e languiments eternals ....ece.

Madama de Renâl moriguèt en potonejant sos enfants , tres jorns aprèp l'execucion de  Julien.

Matilde emprenhada de Julien lo faguèt sebelir dins una balma que li agradava.tant e mai .