Patrimòni e lenga mairala

Al Pòble Mièjornal;
Paure pòple! Se sabiàtz consi t'an mentit! Se sabiàs consi t'an tòrçut!
Avià un còp èra, la lenga la pus polida e la pus presada d'Euròpa, que sonava l'espelison de las letraduras d'Euròpa, e que s'ensinha encara d'uèi dins las universitats las mai famosas, en Euròpa , en America, e dusca'l Japon.
Consi se fa qu'a l'escòla ont sias anat , degun t'aje pas jamai dich que ta lenga èra una de las mai ricas del monde? Consi se fa que lo curat al catechirme, que lo regent a l'escòla t'ajen pas jamai parlat dins la lenga de ton païs? As fenit per creire que ta lenga valià pas res.
Paure pòble! Se saviàs totas las messorgas que t'a calgut digerir dempuèi mai de set cent ans, que ne siàs embucat!
Qual sab se durbiràs pas los uèlhs, a fòrça?
Un pòble que renega sa lenga sinne son acte de mòrt . Qual sab se te laissariàs acantelir dusca a ne crevar , o se alara , avant de far lo darrièr badal, te rendras compte que despend d'abòrd de tu de retrovar santat , fièrtat e jòia?
Oc , s'agirià que te revelhèssas, paure pòble adormit! Mas es a vosautres, los monsuròts, los capussats, presidents, consèlhièrs, deputats, regents, curats , professors, avocats, ingeniors, notaris, medecins, vosautres que sètz benlèu los primièrs a la renegar, la nòstra lenga , vosautres que sètz los reponsables de sa misèria; es a vosautres de vos revelhar los primièrs, de donar l'eisemple. Es pas als emplegats, als obradors, als ganhas-ren. ! Es a vosautres los monsurs de far la pròva que per plan aprener lo françès , o una autre lenga es pas necessari de renegar la lenga de son païs.
Se parla duèi de sauvar lo patrimòni, torres , castèls, capèlas, de tornar metre a l'onor tot un fòlclòr plan malaute. Los intelectuals d'aici , en çò nòstre son prèstes de sinhar la primièra peticion venguda que siague , pels indians de l'Orenoque , pels las populacions del Tibet, pels los Inuits que vivon dessus del cercle polari, son prestes a sinhar tot çò que pòd mostrar consi son democrates, mas lor cal pas parlaar de nosautres; non pas , basta que lor parlèsse pas un mot de la nòstra lenga.
Agatchètz los cantaires de la libertat, proches del non res o de pertot. Boduflas!!
Mas , qu'un nas aurià tot aquò se laissam pèrdre la lenga , lo pus bèl ereitage dels davancièrs ? A de que servirà tot lo resta se la lenga es perduda , ela que comanda a la vida de tot çò que bastìs nòstra personalitat?
La lenga es la sorga e la mesolha de tota civilisacion. Se pensatz que la nòstra civilisacion valgue la parisenca o l'americana, vos cal tornar beure a la sorga que tinda encara dins nòstre païs mièjornal. Se que non vos cal acomençar d'estudiar lo Chinès.
Sèm un brave tropèlon, ja, que l'avètz retrobada(la sorga) e que portèm ajuda al bodòl de caputs que luchan sens desèsperar, per lo reviscol de nòstra polit parlar frairenal, jòial e liberator.