Lenga e respect

L'Occitania es una idèa nòva dins lo monde. Aquesta idèa nòva , que nos pòt permetre d'inventar aici e ara un monde diferent, naseja entre Orient e Occident, entre las montadas dels pòbles de la periferia e la crisi de las societats del centre, entre lo Lugarn e l'estela del Pastre. Vodia aici ajudar a desgatjar la portada d'aquesta idèa nòva , en me plaçant del punt de vista de çò que sonarai lo camin occitan.Per comprene çò que pòt èstre aquel camin , e çò qu'a d'original, d'en primièr cal tornar sus aquela nocion, que sembla far flòri, de societat occitana. Parlar de societat occitana pòt semblar una evidéncia: lo monde vivon de pertot en societat en Occitania. Luòga que lo fach de pausar una societat occitana es quicòm de totalament diferent. L'Occitania es sobent definida coma lo territòri de la lenga d'òc. Mas atal, òm definis pas res mai qu'un airal d'extension , un espandi, e , tot compte fach e rebatut, una abstraccion.
Pasmens çò pus important , es pas l'Occitania mas los Occitans; e çò que nos interessa , aquò's çò que pòt arrivar a n'aquelses tretze milions de personas , valent a dire: çò que se passa dins l'airal. Nòstre perpaus aici sera pas de definir o d'analisar çò que son las estructuras e los movements socials especificament occitans, ni lo biais que s'articulan especificament , en Occitania( e per produsir justament la societat occitana) , d'estructuras e de movements socials que se pòdon tanben trobar endacòm mai( mas combinat autrament , per produire una autra societat). Aquò serà la tòca d'aquela sociologia occitana que nos ocupam, d'autre costat de far naisser. Dins aiceste article , reflechirem puslèu sus las implicacions istoricas de l'existéncia d'una societat occitana que son principalament de doas menas: 1- Sabèm que las societats son de realitats que se trasfòrman, que se desvelopan ( lo desvelopament social s'entendent dins un sens plan mai large , que lo desvelopament economic , que n'es pas qu'una compausanta). D'aquel punt de vista , existisson a l'escala del monde dos grands axes qu'a lor torn se repartisson las societats . D'un costat , las qu'an la capacitat de mestrejar elas meteissas lor avenir , lor desvelopament. De l'autre , las que son pas desprovesidas , mas privadas o despossedidas , d'aquela capacitat. D'un costat las societats centralas, de l'autre las societats perifericas. pòdem atal opausar , dins lo monde capitalista las societats dominantas a las societats dependantas. Aquel dos axes son pas independents l'un de l'autre ; se una societat es dependenta , es per la rason qu'una autra (o d'autras) li levan la possibilitat de desvelopar sa pròpria dinamica. Aquela situacion de dependencia es quicòm de global , car una societat es justament una realitat globala, compausada d'un nombre donat d'estructuras qu'al dintre s'opausan de grops socials; una societat es necessariament una realitat interclassista e inter sexuala, que se confond pas jamai ambe un sol e unic grop social. La conquista del desvelopament social autonòme passa per la ruptura de la relacion dependéncia/dominacion. Aquel movement de ruptura bota en jòc l'ensemble de la societat. La societat occitana evoluïs , se trasfòrma . Mas aquela evolucion es impulsada del defòra ; es d'autant mens contrarotlada pel pòble occitan que l'Occitania es totalament desprovesida de tota armatura politicò-administrativa que li sia pròpria. L'Occitania , de fach , coneis un desvelopament desarticulaire, un lumpen-desvelopament , un lumpen-modernisacion, per parla coma Samir Amin. Aquela desarticulacion es estada enfòrada per la mèsa en relacion dirècta de las regions occitanas ambe la division internacionala del trabalh , renduda mal aisida pel biais del Mercat Comun e l'abaissament de las frontièras doganièras . Aquel processus es gairaben menat a son abotiment ambe l'alargament del Mercat Comun e lo "redeploiement" de l'economia francesa. Dins un tal sistèma , i a pas de plaça per una trasformacion autotòcna de nòstras condicions de vida: la sola alternativa es entre la mantenencia e lo cambiament desarticulaire . Aquò mòstra qu'es tròp aisit de se trufar del Felibritge , qu'es una manifestacion caracteristica d'una cultura privada de la capacitat de se modernisar ela meteissa. Fàcia a un "progrès" desarticulaire , vengu del defòra , es en afortiguent la mantenéncia que l'identitat autoctòna manifèsta sa resisténcia. Sul penjal etnocide del desvelopament dependent , i a pas d'autra fin que la desarticulacion totala de la societat autoctòna , e pas una autra alternativa que lo replegament passeista , l'indigenisme o lo folclòre. Tala es , de tot biais , la sola causida ( o la sola absencia de causida) dins lo quadre de la dependéncia. Direm que fan partida de la societat occitana en tant que societat dependenta totes los que, en Occitania, son plaçats del missant costat de la relacion inegala que la liga a l'Estat francés, e ara ( a travèrs aquel Estat) a las societats capitalistas las pus poderosas. La societat occitana , es tot çò que fa fonccionar aquela societat civila , en siaguent plaçat del "missant costat" de la dominacion. 2- Al desvelopament dependent s'opausa lo desvelopament autocentrat , valent a dire un desvelopament impulsat despuèi lo quite còr de la societat . Constituïs la sola alternativa , portaira d'avenir , a la desarticulacion . La mantenéncia , evidentament o es pas , entre autras rasons per çò que sas basis socialas se demesisson per a mesura que la societat es destucturada . Aquela alternativa se pòt pas concèbre qu'a travèrs la ruptura de dependéncia. Avèm deja sinhalat los efèctes desarticulaires del desvelopament dependent. Notèm tanben que l'Occitania fa partida d'aquel tip particular de societats dependentas que son desprovesidas d'armaturas politicò-administrativa originala. Privacion que , dins nòstre cas , es un element important de la dependéncia . Aquò explica perdequé, en Occitania , la ruptura de dependéncia se carga d'una dobla natura: S'agis d'un costat de bastir un poder occiatan , que sia l'emanacion d'aquela collectivitat complèxa e contradictòria qu'es la societat occitan. Aquel poder, d'autre costat , deu permetre a n'aquela societat de s'engatjar sul camin d'un desvelopament autocentrat que ne cal definir lo contengut. Avant d'examinar çò que poiria èsser aquete , vòl metre en relèu lo punt seguent : aquel doble moviment de ruptura de dependéncia (bastison d'un poder occitan e edificacion d'un desvelopament occitan inedich) dessenha lo camin occitan del desvelopament social; a la desarticulacion de la societat occitana s'opausa la mestresa , per ela meteissa , de son pròpri camin. Sonarem poble occitan la societat occitana en moviment sus aquel camin.

Tragut de AICI E ARA Mes de Mai de 1979 e sinhat Peire Maclof NDLR : aimariai de legir la sia analisi en 2007 ara que las fòrmas prenon un torn pus clar. per exemple.... -vinhas arrencadas, agricultura en roïna -espandiment a l'oest per l'UE e clavaduras de las usinas aici. Mas tanben aimarian de comprendre d'autres sicuts estranges. -lo Catalan qu'es pas reconegut coma una lenga oficiala praquò ten gaireben totis los poders. - lo Basc qu'aura pas jamai independéncia . - mentre que dins los Balkans sufis d'o demandar, o dins lo Caucas tanben, mas pas lo Tibet, pas al Darfor , o al Kurdistan. Brèu lo poder politica s'en chauta completament dels pòbles. Non? Qual psico-politicò, etnolò -sociològ o podra nos esclairar. Levat tanben que la França es a mand de cabuçar prigond Mas de tot aquò aquela analisi prenguèt pas la pus pichona ruga. E milanta merces a "Maclof"