Castanh la responsa a Lafont

Per se remembrar la question , èra que Lafont volontava d’estudis economicas dins OC al revèrs de Castanh qu’explicava per de que ne calia pas estudiar lo sicut economica d’Occitania.

Aqui l'avètz:

« Lo rapòrt moral , adoptat per l’Amassada Generala de 1954, evidentament me fa cristalisar una propension anciana dins los mitans literaris d’òc a cercar fòra de la cultural los ferments de çò que se ditz « la vida » per l’augment d’un moviment occitan revendicatiu.

L’idèa es pas nòva que vòl que la realitat occitana serià inscricha dins los faches e los « processus » economics que lo nòstre terraire n’es lo teatre .

Occitania se poirià definir en perpaus economics.

Per la mia part , me pensi qu’en 1954 , l’economia politica es lo darrièr dels domènis que s’i poirià decelar los vestigis d’una identitat occitana.(soslinhats per ièu)

E dins lo cas qu’òm admetrià que de zònas economicas se pòscan considerar a l’en dedins del mercat franés , se cal ben dire que res establis pas , entre las tèrras nòstras , un ligam que tornarià donar una unitat a aquel nivèl. Consi Lengadòc tolosan se sentirià pas mai d’afinitats amb l’ensems aquitan (anant bensai cap a l’ubac fins Peitau e Leira ) qu’amb Lengadòc viticòl ; consi aquest serai pas mai ligat a Borgonha viticòla qu’al Massis Central per de reaccions sincronicas o non ; consi la val de Ròse se poiria desseparar de Lion per vesinar Tolosa , Montpelhèr e Pau ? Una supaucision que de regims economicas gisclen , derivaràn d’exigéncias que son sens cap de rapòrt amb las donadas culturalas.

Las causas se passan segond de nòrmas distinctas.

Introduire de concepts d’origina culturala dins lo domèni de l’economia es un non sens (soslinhats per nos) , una entreprèsa voidada al non res.

Mas, se ditz , la cultura pòt pas viure coma un monde claus ; se noiris de tot que se mòu al seu entorn. Aquò’s vertat . Dins quin sens ?

Se sauria pas concebre entre economia e cultura un rapòrt simple , un rapòrt immediat que responden a l’esquema d’un materialisma ninoi.

Los faches ma terials que dependon de l’economia ans de rapòrts amb los faches esperitals que despendon de la cultura sonque per l’entremesa d’una presa de consciénca politica e sociala. Es a dire que la pensada de las poblacions deu, d’en primier , interpretar en paraulas politicas e socialas las contradiccions que s’i troban plaçadas abans que de demandar a una

Tradicion culturala de li far prodèl, abans que de ne sonar a la cultura dins lor combat per las resòlver, dins lor esfòrç per las desnosar o per lor escapar.

Es çò que se passèt en Catalonha . L’aligança del renaissetn cultural e dels movements economics de las ciutats catalanas s’es realizada per l’entremesa d’una presa de consciénca politica e sociala , separatista e borgèsa , aquela d’una astrada catalana d’una nacionalitat que montava. La consciénca literaria e culturala venguèt confirmar e ajudar una conscéncia politica que se cercava jos l’aflat dels mobils economics. ( ???? Soslinhats per nosautres).

Mas se pòt dire qu’en Franca las causas van d’un autre biais . La presa de consciénca se fa dins lo quadre politic e social de la nacion francesa . Pòt prene d’azart un caracter regional , mas jamai occitan . ( E per de que ? La question es nautra…)

Se vei pas possible la naissença d’un partit politic occitan.

Donc lo ligam natural entre la revendicacion economica e la revindicacion culturala existis pas .

Dins l’accion e la pratica òm pòt pas agafar la pensada occitanista a de batestas e a de moviments d’opinion que se resòlvon e se desvelòpan sus un autre plan.

Demòra de determinar en de qué pòt consistir l’accion d’un moviment culturau occitan .

Per ne jutjar , soi persuadit que cal començar per butar contra la tendéncia economista que se desvela demest nosautres , una critica aitant afogada coma aquela que foguèt menada contra las sobras de las conceptions nacionalistas que tapavan lo camin nòstre en 1950. Critica encara mai necessària benlèu per çò que aquela tendéncia se farda diferentament e n’es mai dangeirosa.

Cò segur es que la natura de la seduccion econmista es de tal biais que pòt far espetar lo moviment occitanista .( ????)

Li vesi coma consequéncias immediatas :

1- de desvirar los membres del movement de las òbras positivas dins lòrdre cultural , al moment que tot i es far concernant l’estudi de la nòstra tradicion , la creacion de fogals plan ligats a las nòstras ciutats , a l’astrada de las nòstras capitalas regionalas , l’alestiment d’un art e d’una pensada, d’obratges capables , de portar un vam novèl a las donadas de la nòstra vida intelectuala. ;

2- 2 de desrompe a bèlis paucs çò mai clar de l’activitat de l’Institut per la manca d’ especialistas , per la manca de guidas segurs , e de la readaptacion d’intelectuals e d’artistas que constituisson la majoritat dels rengs nòstres, a de la disciplina tan particularas coma l’economia politica , se farià pas qu’ambe dificultats grandas ;

3- 3-d’introduire , enfin, demest nosautres de guarguilhs d’òrdre politic que la solucion ne serià pas possibla dins lo quadre d’un Institut d’estudis desinteressats .

Quina audiénca rescontrariam sus aquela via que i sauriàm pas jogar un autre ròtle que lo de la mosca del còche ?

Per quant a ièu , pensi qu’es d’aimar mai que los occitanistas se geten dins la lucha culturala amb una consciénca nauta e caprruda de las astradas de lor païs , en ciutadans de las vilas que i demòran , prenent en carga las aspiracions mai leimas de lors conciutadans dins un esperit engimbraire . Non pas que se dega refusar , coma de ben entendut , un estudi d’economia politica concernint los païses nòstres , o far defensa als nòstres romanciers de s’inspîrar de las condicions materialas d’existéncia de las poblaciosn qu’estudiàn ! Son pas aqui problèmas d’accion mas de sciéncia o d’estetica.

Aquò çò que repondèt Castanh al son vejaire de far pareisser d’estudis economicas sul sicut de la nacion occitana.

Ieu vesi plan que

- Castanh junta ambe los rasonamements del felibritge.

- que dis que i a cap d’òmes capbles d’analisar lo sicut economica occitan.

- Que lo sicut frances es autre e que las causas se resòlvon d’un autre biais dins Franca .

- Que praquò los catalans avian rason de lutjar.

- Que cal recampar dins lo quadre de la cultura totas las costumas e biais de viure occitan.

Que vòl pas veire una segonda lo jos desvelopament occitan.

Que de segur pòd pas comprendre lo slogan : « viure al païs » e per de que los caumaires son mai nombroses al miètjorn.

Brèu i a pas fotò.

Compreni pas la posicion de Castanh que lo tenia per lo tipe de las pòrtas dubèrtas .

E qu’ailas m’enganave…

E que Lafont que sos arguments son « oblidats » per dire pas « mespresats » me pareis lo, que vesia mai luènh de tota la còla.

Mas sai que m’engane