la mort del paire .... seguida

La mòrt del paire seguida part 3

Mas lo trapèt lo ninàs , lo salvèt de la bestiesa umana. Puèi soriguèt al cèl. Prenguèt devèrs lo cafè Rolòtabilha. Sortiguèt lo batifuòc e se passèt golardament la lenga suls pòts. Ausiguèt pas res pus.

La vida li sorisiá , e li respondiá merces.

Fin finala Marius èra rusat. Sorisiá. Teniá lo ninàs d'una man fèrma.

D'un autre costat me demandèri se seriái estat capable de dançar coma el, ambe la bragas de totas las colors. Que semblava sortit d'un circ lo Marius . Benlèu se'n chautava de las trufariás. Pr'aquò lo monde parliquejavan . Lo jòc èra acabat. Tròp lèu pensavan?

La borrèia de Marius contunharà un autre jorn?

Cadun sa borrèia. Ieu dancèri la meuna.

Tot compte fach soi vengut un òme , al fòrces , un jasilha longa, qu'un bèl brieu, ne soi demorat al nivèl d'un avatar , lo cap longarut, meteis passat lo sulhet del ventre, ame lo correjon enrodat al còl , près coma lo conilh al laç, e pas que la maire e la levandièra per me butar e per me quichar , que lo cap èra passat, rai, mas pas lo demai, a ieu que voliái pas dintrar dins lo monde , que me donava lo vomit , que solfinavi d'unes afars dels diaussis , que m'arrapava tant que podiái al tunèl vaginal, al revèrs que montavi , per me tornar trobar la seguretat , la calor mairala de l' uterus , la sabor dieusenca del liquide amoniacal , la musica celèstiala del pols del seu còr, que s' oblida pas de la vida, l'aiga mairala que seriá, pareis, la de la naissença originala de la mar originala , levat que renegavi davant lo portanèl estrech , mentre qu' udolava sa dolor . Puèi la levandièra me mostrèt , penjat pels pès , al public rar , quatre quilòs uèch m'acusèt la balança ,mai qu'un gal , mens qu'un piòt, violet èri e content d' alenar l'aire de la clinica de la plaça del Mandaros de Milhau.

Quantes nasquèron ? Quantes naisseràn ? Los que totes, reis, mèstres , presidents ara, cada sègle, amolonan justament los òmes , coma las sardas, coma las escobilhas vivas , coma lo demai, un còp bastidas lors catedralas, lors monuments als milions de mòrts qu'an faches , coma an fachas lors guèrras , de la der de der à la primièira, monde puta , monde falord qu'escupíssès sa misèria , son gauch, mas que contunha de rajar son flum plond a l'abroa dels trepadors pegós , ont les femnas trepan, per qualques òmes de segur , o pèls qualques enfants qu' espèran dins la nuèch .

Naissèm pas femna , o endevenèm , naissèm pas òmes o endevenèm. Mas de qu'es aquela societat

negra coma un tunèl de mèrda, dins una mina de carbon, emplenada d'estronts e ont ne'n finisson pas de voidar las escobilhas de l'istòria ?

Prenguèri lo tren cò de la grand.

Me dubriguèt la pòrta , e lo còr.... dapasset.

Dintrèri dins la cosina vergonhós d'èstre aquí . Las mans voides. Coma las ai totjorn agudas. Un temps podiái pas que prene , qu'aviái ren a donar.

Me mostrèt la cadièra prèp de la cosinièra . M' assetèri sens parlar , la valisa entre las cambas qu'amenaçava d' espetar la còrda ame tot son voide pesuc . Me vogèt un veirat de cafè brutlant coma l'aimi. Lo chuquèri suaudament en fintant l'immensitat de la cosina. Sabiái pas de que dire. Èri cansat. Aviat pas cutat de la nuèch dins lo tren. Mas la grand s'i coneissiá dins lo subjècte dels enfants. Aviá avidat gaireben , siès filhas e tres dròlles . M'avia endevinat . Aviá vist que sabiái pas s' anavi me metre a plorar o prendre la pòrta a bèlas cambas.

Lo grand trimèt tota la vida mas èra la grand que fasiá tot rapòrt als enfants. La reire grand , la siá maire veniá de passar. Un patiràs de mai o de mens quand òm sap lo patiràs de la paura reirà vièlha e de sa filha que podiá pas mai l'endurar . A mai li arribava de se trachar dels felens ambe totas las gelosiás que pòdon se trenar entre filhas, quora lor maire se tracha dels lors enfants. E que las filhas li fisavan de gardar sens se trachar de son lassitge.

Venguts vièlhs , vivián totes dos d' una retirada mai que traçonèla, e ma venguda tombava fòrça mal. De tot biais podiá pas tomba plan. Veniá treblar un equilibre fragil.

Me venguèt pas cap de vergonha de tombar aital coma un aucèl del niu.

Clarament a la grand li agradava melhor las filhas, e doncas los enfants de las filhas .

Los garçons, sai que los aimava e los felens tanben mas, pas del meteis biais.

Se teniá sa morala al subjècte del monde del miègjorn : dels barjacaires pigres .

M'aimèt benlèu , a la fin de la mesada , mas i auriá pogut trabalhar nuèch e jorn que seriái pas demorat qu'un bastard.

Aquò's aital . M' i faguèri. Ça que la l'idèa me tafurava pas gaire . Mas se teniá un sens del dever qu'èra pas de creire. E aviá pas pogut dire de non quora la maire m'avia envejat, sens camisa e sens bragas, e sens acusat de recepcion .

Per la maire èra normal . Èri orfanèl. La grand , la familha del nòrd se deviá de me recebre tre qu'ela o demandava. Per ela èra simple me disiá :

• Ninou te cal montar cò de la grand que t'espèran. Se làguian de te veire. Lor ai dich qu'i podiam pas mai arribar, ai pas cap d'argent per te noirir , subretot ame ton fraire qu'ajuda pas de ren. Ton paire s'es afrabada la santat a setze ans a descargar las barcassas sul Canal del Nòrd , dels sacs de ochanta quilòs de farina o de blat . Es aital que se trapèt la dança de Sant Gui. Puèi que li venguèt un buf al còr . Que li endevenguèt una insufisença corala que lo tuèt. Lo mond o sap. Alara nos devèm ben aquò. Martin te va pagar . Me portaràs l'argent que nos fa besonh.

Compreniái pas tròp per de qué aquel monde nos devián quicòm. Elses tanben. D'un biais los vesiam pas. Degun venguèron pas mentre lo mes que passèron a l'ostal de la grand.

Dapasset, ame ieu, s' atendriguèt la grand , mas de son biais.

Me mostrèt l'escalièr per montar a la cambra.

Lo paire me disiá que dins aquel escalièr quand èri jove aviái vist , en montant un còp èra , sus cada gras un parelh de cauçaduras que cada matin tornava veire, en davalant, ciradas e lusentas , prèstas per l'escòla. Nòu parelhs de cauçaduras per cada gras e cada jorn que Dieu fa o fa pas . Lo meu paire adorava sa maire e ieu adorava lo meu paire . Donc auriái plan aimat l'aimar la grand coma l' imaginavi al travèrs de la paraula del meu paire. Mas qu'èra pas possible d' o far.

Me soveniai d'autras vacanças, consí èra reganhosa la grand , que trobava que bolegava tròp e que me forçava de demorar sus una cadièra, tota la vesprada, sens pausar lo pè suls malons que veniá de cirar. M'aviá crompat un libre, Vingt Miles Luòcs Jos Las Mars , de J Vernes. Un plaser. Per astre que la lectura me pivelava .

Pel grand èra una autra istòria... Èra montat del miègjorn far la guèrra en catòrze , e puèi aviá maridada aquela filha del nòrd. Èra fustièr. Tota la vida trabalhèt coma una bèstia de l'auba al ser .

Tota sa vida se passèt a esperar lo mes de libertat, de l'annada, ont poirà enfin tornar al pais , parlar sa lenga ambe sos amics, e far reparar la mòstra de pochon , pel sol òme capable d'o far , son amic relotgièr que son talh se trobava près del cloquièr de Laissac , pròcha de son ostal de familha . Ostal ont tota la familha del nòrd davalèt un jorn de 1940 per s' aparar , quora los frisats tornèron un còp mai per vistalhar Paris.

Lo grand me preniá ame el e me parlava patés qualques còps , tant aviá talent de la siá lenga e del pais, me teniá la man per anar beure son còp de blanc al cafè , e me disiá de longa en machugant los mots :

• a las femnas , a las femnas , son missantas. An de lengas de sèrp. Laissa dire .... escota pas.

Compreniái pas tròp. Qu' aviái pas ren ausit.